WINTER 2019/2020: GEEN IJS, WEL VEEL WATER

IN VOGELVLUCHT

De meteorologische winter van 2019/2020 was veel te zacht, veel te nat en aan de iets te sombere kant.

Om met de deur in huis te vallen: het was een bizarre en absurde winter en dit seizoen was er dan ook eentje om gauw te vergeten. Onder invloed van depressies werd het uiteindelijk een hele lange herfst, waardoor het wintergevoel nimmer aanwezig kon zijn.

Door al dat depressiegeweld werd er met een zuidwestelijke stroming (zeer) zachte lucht over onze omgeving uitgespreid. De temperatuurafwijking was dan (iedere maand) ook groot. Het etmaalgemiddelde kwam uit op 5,8 graad en dat is een winst van bijna 3 graden. Die 5,8 graad is toch zeker een record? Het antwoord daarop is nee. De winter van 2006/2007 scoorde een gemiddelde van … 6,1 graad.

Wat betreft de neerslag waren december 2019 en januari (iets) te droog, maar in februari gingen alle neerslagregisters open. Daardoor werd de winter alsnog veel te nat. Het regiototaal bedroeg 308,6 mm tegen normaal 229 mm. Het werd de natste winter sinds, daar is ie weer, 2006/2007. Toen viel er 318,9 mm. In december 2019 liet de zon zich nog veelvuldig zien, maar januari en februari waren veel te somber. In totaal scheen de koperen ploert 178 uren. Gewoonlijk is 193 uren.

HET GLOBALE WEERBEELD

December 2019

De afgelopen acht jaren was december steeds aan de (veel) te zachte kant, maar maakte 2019 eindelijk weer eens een uitzondering? Nee, de winter was ook nu in geen velden of wegen te bekennen. Passerende hogedrukgebieden zorgden weleens voor wat stralingsvorst, maar het maximale aantal vorstdagen bedroeg slechts 7 tegen normaal 11. De meteorologische winter begon trouwens geweldig. Op zondagochtend 1 december daalde de temperatuur in Siegerswoude naar -2,6 graad. Daarna was het over en uit met de kou en pas tussen kerst en 31 december ging het opnieuw wat vriezen. Zo vroor het in de nacht naar zaterdag 28 december -1 tot -2 graden en werd het overdag slechts +1 graad. Voor de rest was het (veel) te zacht (maandgemiddelde 5,4 graad = surplus 2,2 graad) en de hoogste temperatuur kwam op naam te staan van donderdag 19 december. Boornbergum noteerde 13 graden.

Depressies brachten in deze antiwintermaand soms veel wind, regen (maandtotaal 64,3 mm = tekort 20,7 mm) en dus veel bewolking. Toch liet de zon ons beslist niet in de steek. De vitamine makende koperen ploert scheen zelfs nog meer dan in november (66 uren). Met een aantal van 78 uren werd het de zonnigste decembermaand sinds 2009 (90 uren).

Januari 2020

Winterweer in onze regio was in januari 2020 een bijzonder schaars begrip. Op dinsdag 28 januari viel er plaatselijk wat natte sneeuw en het aantal vorstdagen bedroeg slechts 4. De koudste dag werd nota bene 1 januari. Na de zeer dichte mist (code rood) en lichte vorst in de nacht werd het overdag amper +2 graden. Voor de rest van de maand was het zacht, zacht en nog eens zacht. Op donderdag 9 januari mat Siegerswoude 12,3 graad en op dinsdagavond 14 januari steeg het kwik in Drachten-W tot 12,9 graad. Ook als geheel werd de louwmaand natuurlijk veel te zacht. Het etmaalgemiddelde bedroeg 5,8 graad en dat was niet alleen een winst van 3,1 graad, maar ook een derde plaats sinds het begin van de waarnemingen.
Gebrek aan kou, maar ook de zon liet het danig afweten. Met 36 zonuren werd het de somberste januarimaand sinds 2008. De neerslag stelde eerst weinig voor, maar in de tweede helft van de maand vond een inhaalslag plaats. Vooral eind januari (Ureterp 28 mm) was het nat. Het regiototaal kwam uit op 74,5 mm tegen normaal 83 mm.

Februari 2020

In februari had de herfst vrij spel. Op woensdag 5 februari passeerde een hogedrukgebied met droog en vrij rustig weer, maar voor het overige hadden we constant invloed van depressies. Deze systemen veroorzaakten dikwijls veel geweld, waardoor de windapparatuur overuren draaide. De digitale wijzers schoten regelmatig richting 60 tot 80 km per uur. De meeste wind veroorzaakte de depressie Ciara en op zondagmiddag 9 februari wakkerde Aeolus aan naar hard tot stormachtig, kracht 7 tot 8. De uitschieters reikten tot 100 km per uur met als gevolg veel schade(meldingen).

Behalve wind regende het ook nog eens behoorlijk. Vooral de tweede helft van de maand verliep zeiknat. Op zondag 16 februari ving Siegerswoude 39,6 mm op en een week later (zondag 23 februari) tapte Haulerwijk 19,9 mm af. Maandag 24 en vrijdagavond 28 februari deden het nog eens dunnetjes over met op maandag in Haulerwijk 24,9 mm en op vrijdagavond in Ureterp 19 mm. Deze hoge neerslagsommen deden het regiototaal hoog opstuwen. Dat bedroeg 169,8 mm, hetgeen een NIEUW record betekende.

Naast wind en regen hadden we dagelijks te maken met veel te hoge temperaturen voor de tijd van het jaar. Op zondag 16 februari maten Drachten-W, Siegerswoude en Sumar 13,2 graad en op zaterdag 29 februari registreerde Siegerswoude eveneens 13,2 graad. Over de gehele maand werd er een etmaalgemiddelde berekend van 6,3 graad; een gedeelde tweede plek achter februari 1990 (7 graden).

VERGELIJKINGEN

Normaal gesproken telt het winterseizoen 35 vorst- en 10 ijsdagen. Nu lag het aantal op 12 en 0 dagen. Sneeuw werd gesignaleerd op slechts 5 dagen tegen normaal 20. Het hagelde op 18 dagen, terwijl dat volgens de regels 9 maal hoort voor te komen. Onweer werd gehoord op 1 dag, terwijl dit driemaal behoort voor te komen. Op 77 dagen viel er (enige) regen tegen gebruikelijk 52.  

LENTE 2020: WÂLDEN DROGEN UIT

IN VOGELVLUCHT

De meteorologische lente van 2020 was zeer droog, te zacht en recordzonnig. Na een zeer lange herfst volgde een zeer droog voorjaar. Alle drie maanden (maart, april en mei) waren veel te droog, waarbij april de kroon spande met niet meer dan 10,1 mm. In z’n totaliteit viel er slechts 70,9 mm. Normaal is ongeveer 179 mm. In 2011 behaalde de lente niet meer dan 68,4 mm. De temperatuur was aan de iets te hoge kant. Maart boekte een overschot van 0,8 graad en april zelfs 1,5 graad. Daarentegen was mei (-0,4 graad) iets te fris. Over het gehele seizoen kwam er een etmaalgemiddelde tevoorschijn van 9,6 graad tegen normaal 9 graden. Vorig jaar was het met 9,8 graad iets milder. Het werd de ZONNIGSTE lente ooit. Het record uit 2011 (709 uren) werd werkelijk verpulverd. Het totaal kwam uit op een ongelofelijke 787 uren. Een winst van maar liefst … 269 uren.

HET GLOBALE WEERBEELD

Maart 2020

De maand maart was te verdelen in twee helften. De eerste helft van de maand was het vrij herfstig c.q. wisselvallig. Bijna elke dag viel er wel wat regen of een enkele (hagel)bui en het neerslagtotaal liep rap op naar 34 tot 46 mm. In de tweede helft van de maand maakten depressies plaats voor een aantal hogedrukgebieden. De soms straffe oosten- tot noordoostenwinden voerden koude, tevens zeer droge, lucht aan. Al met al leverde dat 7 tot 12 vorstnachten op, hetgeen meer betekende dan de gehele afgelopen winter. Het koudst werd het op dinsdagochtend 31 maart. In Siegerswoude daalde het kwik naar -3,9 graad.

De kou alsmede de sterke wind mochten we dan als negatief beschouwen, voordelen waren er ook te noteren. Van 14 tot en met 31 maart bleef het (vrijwel) droog en door het (vrijwel) ontbreken van bewolking had de zon (derde decade recordzonnig) vrij spel. Over de gehele maand scheen ze 203 uren. Goed voor een tweede plaats. In 2014 liet ze zich met 209 uren iets meer zien.

April 2020

April grossierde in hogedrukgebieden. Deze systemen zorgden voor veel zon en de teller gaf aan het einde van de maand een getal aan van 282. Voor een maand als april is dat bijzonder veel en zodoende kwam deze maand op de eeuwige ranglijst op een EERSTE plaats terecht. Tweede plaats wordt nu ingenomen door april 2011 met 279 uren zonneschijn. Gewoonlijk is 179 uren. Behalve veel zon was het, net zoals in de tweede helft van maart, kurkdroog. Tot en met 27 april viel er niet meer dan 1 tot 2 mm. De laatste drie dagen werden de bordjes verhangen, maar het maandtotaal bleef steken op 10,1 mm. Het werd de droogste april sinds 2011 met destijds 8,6 mm.

We hadden een aantal warme dagen (Drachten-W 14 tegenover Siegerswoude 4), maar koud kon het ook zijn. Zo noteerde Siegerswoude in totaal 5 vorstdagen en 8 dagen met vorst aan de grond. De laagste temperatuur deed zich voor aan het begin van de maand. Op woensdagochtend 1 april registreerde Siegerswoude namelijk -2,6 graad. Wat betreft de warmte noteerden Drachten-W en Haulerwijk als enige stations een zomerse dag. Op donderdag 23 april werd het respectievelijk 26,1 en 25,5 graad.

Mei 2020

De maand mei startte met een depressie op de Noordzee. Dit exemplaar veroorzaakte op vrijdag 1 mei enkele buien lokaal met hagel, onweer en zware windstoten. In 1,5 uur tijd ving Siegerswoude in de vroege ochtend 18,5 mm op. Een natte maand in het verschiet? Nee, want daarna was de koek op. Met uitzondering van vrijdag 22 tot en met zondag 24 mei (Ureterp 13 mm) zorgden diverse hogedrukgebieden (daar waren ze weer) voor, opnieuw, droogte. Het maandtotaal kwam niet verder dan 22,3 mm en daarmee werd het de droogste mei sinds 2008 (13,1 mm).

De droogte hing samen met veel zonneschijn. Deze scheen maar liefst 302 uren tegen mei 2018 307 uren. Gebruikelijk is 216 uren.

Doordat de wind vaak uit een noordelijke richting woei, waren de temperaturen (maandgemiddelde met 12,3 graad aan de iets te frisse kant) niet al te hoog. In de eerste helft van de maand telde Siegerswoude nog 5 nachten met vorst (nieuw Fries record). In de tweede helft van de maand was de kou enigszins uit de lucht. Daardoor konden er toch nog 14 warme en maximaal 3 zomerse dagen worden opgetekend. Het warmst werd het op donderdag 21 mei. In Drachten-W steeg het kwik op Hemelvaartsdag naar 29,4 graad.

VERGELIJKINGEN

In z’n totaliteit werden er 28 warme dagen (temperatuur 20 graden of meer) en 4 zomerse dagen (temperatuur 25 graden of meer) geteld. Gebruikelijk zijn 11 en 3. Een temperatuur van 30 graden of meer werd niet waargenomen en gewoonlijk hoort dat eenmaal voor te komen. Wat betreft de winterelementen….. het aantal vorstdagen bedroeg, schrik niet, 22 tegen normaal 10. Onweer werd gehoord op 2 dagen tegenover normaal 5. Het aantal regendagen lag op 38 en dat had 53 moeten zijn.

DE ZOMER VAN 2020 KENDE EEN MATIGE JULIMAAND

IN VOGELVLUCHT

Ondanks een te koude julimaand heeft de zomer van 2020 hoge ogen gegooid. Het waren de maanden juni en augustus die voor veel positiviteit zorgden en augustus kwam op de proppen met een historische hittegolf. De gemiddelde etmaaltemperatuur over bovengenoemde maanden kwam uit op 18 graden en dat was net zo warm als in 2006. Nog warmere zomers waren die van 1997 (18,1 graad), 2019 (18,4 graad), 2003 (18,5 graad) en topper 2018 (18,6 graad). Gebruikelijk is 16,7 graad. Ten opzichte van normaal (251 mm) werd het seizoen iets te droog. Het regiototaal kwam uit op 242,8 mm. Vorig jaar viel er 159,3 mm en in 2018 was dat 140,8 mm. Juli was aan de natte kant, terwijl juni en augustus juist (iets) te droog waren. Juli veel te nat, te koud, dus een buitenbeentje? Het antwoord is volmondig ja, want ook de zon liet het in deze maand danig afweten. Juni en augustus presteerden veel beter en zodanig dat de zomer aan de zonnige kant werd. De koperen ploert liet zich 636 uren zien. Gewoonlijk is 594 uren.

HET GLOBALE WEERBEELD

Juni 2020

Juni staat bekend als de zomermaand en deze maand hield zich wat dat betreft perfect aan dat plaatje. Rond 5 juni was er even sprake van een herfstachtige situatie. Het woei flink en de temperatuur kwam niet verder dan 13 tot 15 graden. Bovendien vielen er de broodnodige buien (Ureterp 30 mm) en viel het kwik tijdens de buien even terug naar … 9 graden. Brr, maar voor het overige was het warm, werd het warmer en aan het einde van de maand kon de waarnemer uit Drachten-W een heuse hittegolf optekenen. De hoogste temperatuur van de maand werd genoteerd op vrijdag 26 juni. Haulerwijk mat 32,6 graad. De eerste tien dagen hadden we echter nog te maken met koude nachten. Op woensdagochtend 10 juni las Siegerswoude 3,9 en Rottevalle 4,8 graad af. Overigens, de eerste decade werd gemiddeld 1 graad te koud, maar de tweede en derde scoorden 3 en 4 graden in de plus. Het maandgemiddelde kwam met 17,4 graad, 2,1 graad boven het gebruikelijke uit.

Als reactie op de warmte ontstonden er her en der in den lande zeer zware onweersbuien. Plaatselijk viel meer dan 100 mm, maar die zware buien lieten ons, gelukkig, links liggen. Daardoor werd de maand aan de veel te droge kant. De neerslag liep uiteen van 61,5 mm in Ureterp tot 45,5 mm in Opeinde.

Juli 2020

In tegenstelling tot juni werd juli aan de veel te frisse kant. Dit gold niet alleen ten opzichte van de normale temperatuur (17,5 graad), maar ook voor die van de vorige maand. De hooimaand had namelijk een gemiddelde van 17,4 graad tegen deze maand 16,4 graad. Zowel de minima als maxima lagen dikwijls onder de normale streep. Het aantal zomerse dagen was dan ook op de vingers van één hand te tellen, namelijk 2 tot 3 dagen. Het heetst werd het nota bene op vrijdag 31 juli. Drachten-W noteerde 33,3 graad tegen Sumar 28,4 graad. Ook op zaterdag 18 juli was het warm, te weten Drachten-W 27,9 graad. De invloed van depressies was groot. Deze exemplaren veroorzaakten veel bewolking en dus relatief weinig zon. Met 185 uren tegen normaal 209 uren werd het de somberste juli sinds 2011 (128 uren).

En wat een neerslag. Voor de vakantiegangers een minpunt, maar voor de flora en fauna zeer welkom. Uitschieters waren de periode van 9 en 10 juli en die van zaterdagavond/nacht 25 juli. In het eerste geval tapte Siegerswoude 39 mm af. In het tweede geval registreerde Opeinde 32,4 mm tegen Sumar 20,1 mm. Het maandtotaal bedroeg 105,5 mm en dat is een surplus van 17,5 mm.

Augustus 2020

Na de koele julimaand volgde een zeer warme augustus. De hitte manifesteerde zich van woensdag 5 tot en met vrijdag 21 augustus en heet was het. De feiten: van woensdag 5 tot en met zondag 16 augustus was er sprake van een heuse (super)hittegolf, we beleefden de warmste tweede decade ooit en met 9 tropische dagen op rij noteerde Drachten-W een nieuw record. Het heetst was het op dinsdag 11, woensdag 12 augustus of donderdag 13 augustus. Drachten-W registreerde 36,8 graad tegen Rottevalle 33,9 graad. Boornbergum (34 graden), Siegerswoude (33,7 graad) en Sumar (33,4 graad) hadden op zaterdag 8 augustus de warmste dag van de maand te pakken. Haulerwijk las op vrijdag 7 augustus 36,2 graad af. Augustus de warmste ooit? Neen, want vanaf zaterdag 22 augustus werd het beduidend frisser. Uiteindelijk scoorde deze maand met gemiddeld 20,1 graad een tweede plaats achter de topper augustus 1997 (20,8 graad).

De eerste helft van de maand was (zeer) droog, maar de onstabiliteit sloeg in de tweede helft hard toe. Soms ging het er heftig aan toe en lokaal kwam het tot wateroverlast (vrijdagavond 14 augustus in Drachtstercompagnie en op donderdagavond 20 augustus in Drachten en Boornbergum. De maand kwam als vrij normaal uit de bus. Er viel gemiddeld 83,6 mm tegen 86 mm normaal.

VERGELIJKINGEN

Het aantal warme dagen (temperatuur boven 20 graden) bedroeg maar liefst 73 en dat is 19 meer dan normaal. Er werden 31 zomerse en 14 tropische dagen (temperatuur boven 30 graden) geteld tegen normaal respectievelijk 18 en 3. Op 14 dagen werd de donder gehoord en dat is 3 meer dan gemiddeld. Ook een positieve afwijking gaf het aantal regendagen: 64 tegenover normaal 58.

HERFST: VAN NAZOMER TOT WINTERSE SPELDENPRIKJES

IN VOGELVLUCHT

De herfst van 2020 verliep te zacht, iets te droog en te zonnig. Het najaar heeft in alle categorieën goed geboerd. Wat betreft de temperatuur werd het seizoen het warmst sinds 2014. Toen kwam het gemiddelde uit op 12,3 graad tegen nu 11,4 graad. Gebruikelijk is 10,3 graad. September en oktober boekten een overschot van 0,6 graad en november scoorde maar liefst een surplus van 2 graden. De neerslag en de zonneschijn hadden een grilliger karakter. Qua neerslag was oktober veel te nat, maar dankzij de droogte in september en november sloeg de eindbalans uit naar iets te droog. Het totaal bedroeg 245,5 mm en dat is een tekort van 18,5 mm. Vorig jaar viel er 350 mm, maar in de herfst van 2018 bleef het totaal steken op 118,8 mm. Grillig gold ook voor de zonneschijn. Oktober was te somber, maar november en bovenal september waren te zonnig. In totaal scheen ze 363 uren. Gewoonlijk is 309 uren.

HET GLOBALE WEERBEELD

SEPTEMBER 2020

De herfstmaand deed z’n naam GEEN alle eer aan. De laatste week van de maand begon het er, onder invloed van depressies, wel iets op te lijken, want Ureterp registreerde maar liefst 41,5 mm. Ook van zaterdag 5 tot en met woensdag 9 september was het nat met in Ureterp en Boornbergum 18 en 17 mm. Meer regen viel er te noteren op donderdag 3 september, te weten Haulerwijk 25,2 mm. Voor de rest van de maand was hogedruk de bepalende factor en daar hebben we met z’n allen flink van kunnen genieten. De zon (192 uren tegen normaal 140 uren) scheen dat het een lieve lust was en écht nazomer was het in de periode van zondag 13 tot en met woensdag 23 september. Drachten-W werd koploper met 5 zomerse dagen. Op dinsdag 15 september werd het bijna overal tropisch warm. Drachten-W en Haulerwijk tekenden maar liefst … 32,3 graad op.

OKTOBER 2020

In oktober waren depressies niet van de weerkaarten weg te branden. Het leverde dikwijls een saai weertype op met veel regen, weinig zon, relatief hoge temperaturen en soms ook veel wind. In de loop van woensdag 21 oktober wakkerde de wind aan naar krachtig of hard, kracht 6 of 7. In de periode van maandag 12 tot en met vrijdag 16 oktober stond het weer onder invloed van een hogedrukgebied. Daardoor bleef het droog, maar door een matige noordoostenwind bleef de temperatuur steken op 12 tot 13 graden. De neerslag kwam deze maand uit op een zeer natte 126,7 mm tegen normaal 89 mm. De gemiddelde temperatuur bedroeg 11 graden. Dit was een overschot van 0,6 graad, maar de zon scheen daarentegen veel te weinig. Met slechts 82 uren beleefden we de somberste oktober sinds 1998 (80 uren).

NOVEMBER 2020

November was hard op weg om de zachtste allertijden in z’n soort te worden. Het etmaalgemiddelde lag ver boven 9 graden, maar de laatste drie dagen deed het gemiddelde als het ware ver naar beneden kelderen. Uiteindelijk kwam dat uit op 8,3 graad, hetgeen een zesde plaats op de eindrangschikking betekende. Koploper blijft 2015 met 9,3 graad. Het was dus dikwijls te zacht voor de tijd van het jaar en de hoogste temperatuur werd gemeten in de nacht naar maandag en maandag overdag 2 november. In Haulerwijk steeg het kwik naar 18,9 graad. Aan het einde van de maand waren de laagste temperaturen te vinden. Op maandag 30 november mat Siegerswoude een negatieve waarde van 3,4 graad en op zondagmiddag en maandagmiddag bleef het kwik steken op 4 graden. Daarbij was er zondag veel zon, maar geheel de maand gaf de gloeiende bol al positieve effecten af. Ze scheen namelijk 89 uren en dat was zelfs nog iets meer dan de voorgaande maand oktober. Gebruikelijk is 59 uren. Positief was ook de neerslag. In tegenstelling tot de kletsnatte oktobermaand verliep de slachtmaand met 44,1 mm tegen gewoonlijk 89 mm duidelijk te droog. De meeste regen viel op zondag(avond) 15 november, te weten Opeinde 18,3 mm.

VERGELIJKINGEN

Het aantal dagen boven de twintig graden bedroeg 16 en dat is 6 meer dan gebruikelijk. Er werden 5 zomerse dagen (25 graden of hoger) geteld, terwijl dit eenmaal behoort voor te komen. Op 4 dagen werd zelfs de tropische grens van 30 graden overschreden. Onweer manifesteerde zich op 9 dagen, 4 meer dan normaal. Het aantal regen- en vorstdagen lag op respectievelijk 65 en 2 tegenover normaal 64 en 6.