AUGUSTUS: AANGENAAM SLOT NA ZINDERENDE HITTE
IN VOGELVLUCHT
Augustus was veel te warm, te zonnig en de neerslag was vrij normaal. Dankzij een formidabele hittegolf was de oogstmaand hard op weg om de warmste ooit te gaan worden. Echter, vanaf 22 augustus werd het frisser en slonk daardoor het etmaalgemiddelde bij de dag. Aan het einde van de maand werd het plusteken ingewisseld voor een minteken. Het scheelde niet veel, maar toch. Scoorde augustus 1997 20,8 graad, deze maand kwam uit op 20,1 graad. Een prima tweede plaats en bedenk wel, die 20,1 graad is nog altijd een overschot van 2,8 graad. Aanvankelijk was het veel te droog, maar in de tweede helft van de maand ging het weer wat vaker (stort)regenen. Het regiototaal bedroeg 84,1 mm tegenover normaal 86 mm. Na de sombere julimaand kwam de zon nu weer wat vaker aan bod. Ze scheen 233 uren; een surplus van 42 uren. Vorig jaar liet ze zich 243 uren zien.
WEG HITTE
De hitte die heerste op vrijdag 31 juli (Drachten-W 33,3 graad) werd op zaterdag 1 augustus, zonder slag of stoot, verdreven. In de nacht naar zaterdag viel er een onbeduidend buitje en ‘s middags kwam er tijdelijk vrij veel bewolking voor. De matige wind uit een westelijke richting voerde wat minder warme lucht aan. Desondanks kwam de temperatuur nog uit op 24 tot 25 graden.
BUIEN
Van zondag 2 tot en met dinsdag 4 augustus kwam de middagtemperatuur nog iets lager uit, namelijk 20 tot 23 graden. De lucht was deze dagen onstabiel van opbouw en derhalve ontstonden er buien. De meeste en actiefste exemplaren deden zich later op maandagochtend en maandagavond/nacht voor. In de ochtend meldde Stiens maar liefst 48 mm. In onze regio lagen de hoeveelheden beduidend lager, maar Sumar kreeg toch nog 12,4 mm te verwerken. Andere plaatsen incasseerden een schampschot, maar in de avond en nacht trok nog een bui over de zuidoostelijke helft van onze omgeving. Siegerswoude ving 6,8 mm op.
WARMSTE WEEK OOIT
Vanuit Frankrijk bouwde zich, zowel op dinsdag 4 als op zondag 9 augustus, razendsnel een hogedrukgebied op. Beide systemen schoven vervolgens op richting Scandinavië. De zomer alsmede een hittegolf was geboren en wat stuwde die zuidelijke bovenstroming van beide systemen toch zéér warme lucht naar het noorden. Woensdag 5 augustus werd het zomers warm en de dagen daarna werd alleen nog de term smoorheet gebezigd. Uiteindelijk duurde de hittegolf voort tot en met zondag 15 augustus en we beleefden de warmste week ooit in de geschiedenis. Er werden 7 tot 8 tropische dagen op rij geteld, een nieuw record. Met zeer veel dorpseffect noteerde Drachten-W (wijk De Trisken) zelfs 9 tropische dagen op rij (totaal 10 dagen) en daar was zelfs sprake van een superhittegolf. Dit is een periode van 5 of meer achtereenvolgende dagen met een maximumtemperatuur boven de 30 graden Celsius, waarbinnen op minstens 3 dagen meer dan 35 graden wordt bereikt. De hoogste temperatuur werd gemeten op dinsdag 11, woensdag 12 of donderdag 13 augustus. Drachten-W mat 36,8 graad, Opeinde 34,3 graad en Rottevalle 33,9 graad. Boornbergum (34 graden), Siegerswoude (33,7 graad) en Sumar (33,4 graad) hadden op zaterdag 8 augustus de warmste dag van de maand (33,4 graad) te pakken. Haulerwijk noteerde op vrijdag 7 augustus 36,2 graad. De nachtelijke uren waren ook bepaald niet koud te noemen. Met 19 tot 21 graden waren dat echte plaknachten.
KLAM/BENAUWD
De hittegolf mocht tot in het weekeinde aanhouden, onstabiel en daardoor bijzonder klam werd het wel. Van donderdagavond 13 tot en met zondag 16 augustus groeiden stapelwolken uit tot lokale en verfrissende (onweers)buien. Sumar tapte 14,5 mm tegenover Haulerwijk 10,2 mm. Buien hebben altijd een zeer lokaal karakter. Zo kon er op vrijdagavond 14 augustus in bijvoorbeeld Drachtstercompagnie op straat worden gezwommen, terwijl het elders gewoon droog bleef.
LICHTSHOW
Na het weekeinde maakte hogedruk plaats voor een aantal kleine depressies. Dit betekende een overgang naar wisselvalliger en groeizaam weer. Maandag 17 en dinsdag 18 augustus was het wisselend bewolkt, 22 tot 24 graden en plaatselijk ontstond een enkele bui. Een depressie van 1011 hPa boven het zuiden van Nederland zorgde vanaf woensdag 19 augustus voor een zuidoostenwind. En dus werd het opnieuw zomers warm (Haulerwijk op vrijdag 21 augustus 28,9 graad). Het lagedrukgebiedje had echter meer in voorraad. Donderdagochtend 20 augustus passeerde een smalle lijn met wat regen, maar ’s avonds ging het helemaal los. Een gigantische onweersbui (ook nu weer een plaatselijk gebeuren) veroorzaakte een ware lichtshow. Tevens kwam het tot zware windstoten, hagel en veel regen. Het zwaartepunt van de bui bevond zich boven Drachten en Boornbergum. De regenmeters aldaar werden in korte tijd verguld met 17,8 mm in Drachten-W tot 25 mm neerslag in Boornbergum. Logisch dat diverse straten blank kwamen te staan.
INHAALSLAG
In de vorm van buien, waarvan sommige met onweer, vond in het weekeinde van 22 en 23 augustus verkoeling plaats. En … de hitte keerde voor de rest van de maand ook niet terug. Na de warmste tweede decade ooit dook de temperatuur juist iets onder de normale streep (gemiddeld 19 graden tegen normaal 22 graden). Actieve depressies veroorzaakten elke dag wel buien of regen en na de droogte vond er dan ook een ware inhaalslag plaats. Van zaterdag 22 tot en met maandag 31 augustus tapte Ureterp 62 mm af. Behalve regen woei het soms behoorlijk en op woensdag 26 augustus had het weer zelfs herfstachtige trekjes. Op deze dag trok een depressie van 989 hPa over de Noordzee richting Denemarken. De zuidwestenwind, later westenwind zwol aan naar krachtig of hard, kracht 6 of 7. Met kreten als: “er raast een storm over het land” begonnen de media meteen alweer te raaskallen. Was dat nou echt nodig? Bepaald niet. Oké, de windstoten reikten in het open landschap wel tot 75 kilometer per uur (kracht 9), maar een reguliere storm??? Ha, bij lange na niet. Daarvan was alleen sprake langs de kust en in het Waddengebied.
CIJFERS AUGUSTUS
DATA WeatherLink DRACHTEN-W
Tekst: Jelle Booi