OKTOBER: ZOMER NOG EVEN OP VISITE
Inhoud
IN VOGELVLUCHT
Oktober was veel te zacht, veel te zonnig en bovendien aan de veel te droge kant. De wijnmaand had alle soorten weer in de aanbieding en er werd uit diverse vaatjes getapt. Veel wind, droogte, kou (eerste vorst), (extreme) warmte, het kon allemaal en dat binnen een tijdsbestek van 31 dagen. Dankzij een formidabele nazomerse periode (van 10 tot en met 17 oktober 8 warme dagen waarvan 1 tot 3 zomers) maakten de temperaturen flink wat winst. Aan het einde van de maand was het wel inleveren, maar dat mocht de pret niet drukken. De gemiddelde etmaaltemperatuur kwam uit op 12,1 graad; een overschot van 1,7 graad. Vorig jaar werd de maand met 12,8 graad veel zachter. Diezelfde maand werd toen ook te nat (105,6 mm), maar nu speelde juist de droogte een rol. Het regiototaal bedroeg niet meer dan 38,2 mm tegenover gebruikelijk 89 mm. Elf jaar geleden (oktober 2007) viel er 39 mm. Het werd de zonnigste wijnmaand sinds … 1951. Toen scheen de koperen ploert 210 uren. Nu liet ze zich 170 uren zien tegenover 110 uren normaal.
NATTE START
Met maximaal 13 graden op maandag 1 oktober begon de maand niet al te warm. De dagen daarna (dinsdag 2, woensdag 3 en donderdag 4 oktober) was de middagtemperatuur met 15 tot 16 graden normaal voor de tijd van het jaar. Het weerbeeld gaf tot en met 4 oktober naast de vele bewolking ook af en toe de zon te zien. Op woensdag en donderdag viel het met de regen best mee, maar anders was dat op maandag en dinsdag. Op maandag trokken, vanaf de Noordzee, enkele buien lokaal met hagel en windstoten landinwaarts en op dinsdagochtend passeerde een zone met regen. Al met al startte de maand met een neerslaghoeveelheid van 6,5 mm in Drachten (KNMI) tot 14,4 mm in Sumar.
TWINTIGERS
Op vrijdag 5 en zaterdag 6 zorgde een hogedrukgebied ten oosten van ons voor flinke perioden met zon. De bovenstroming was zuidelijk en dat was bepaald niet ongunstig. De temperatuur liep ’s middags op tot rond 20 graden en varieerde van 21,7 graad in Haulerwijk tot 19,3 graad in Sumar. Met even veel wind en wat regen maakte een lagedrukgebiedje zaterdagavond een einde aan de pret.
OKTOBERZOMER
Zondag 7 en maandag 8 oktober ging het kwik terug naar 15 tot 16 graden, maar de warmte keerde retour. Vanaf dinsdag 9 oktober nestelde zich een hogedrukgebied boven het oosten van Europa en zorgde voor een zuidelijke stroming met aanvoer van steeds warmer wordende lucht. Woensdag 10, donderdag 11 en vrijdag 12 september werden dan ook prachtige nazomerse dagen met veel zon. Zakte het kwik op woensdagochtend in Siegerswoude nog naar 4,7 graad, de middagtemperaturen stegen naar 22 tot 24 graden. Tijdens het weekeinde van 13 en zondag 14 oktober was het helemaal nazomerwarmte in optima forma. Zondag werd het 23 tot 25 graden, maar wat te denken van de zaterdag. Ongekende temperaturen die in de zomer niet zouden misstaan. Haulerwijk noteerde 28,2 graad, Opeinde 27,1 graad, Drachten-W 26,9 graad, Siegerswoude 26,6 graad, Boornbergum 26,5 graad en Sumar 25,6 graad.
BLIJVEND WARM
De weermodellen berekenden dat er op zondagavond een einde zou komen aan de warmte, maar die berekeningen klopten voor geen meter. Hoewel wat meer bewolking zette de oktoberzomer nog wel even door en van maandag 15 tot en met woensdag 17 oktober verschenen er, met tuineffect, ‘gewoon’ weer twintigers op de buis (Haulerwijk en Drachten-W op dinsdag 16 september zelfs 025,3 en 25,1 graad). Hernieuwde hogedrukinvloeden deden de middagtemperaturen vanaf donderdag 18 oktober eindelijk zakken en wel naar 15 tot 17 graden. Ook de nachten werden behoorlijk koud en in de nacht naar vrijdag 19 en in de nacht naar zaterdag 20 september zakte het kwik in Siegerswoude naar respectievelijk 0,5 en 0,4 graad. In het weerbeeld kwam overigens geen verandering. De zon bleef geregeld schijnen en het bleef droog.
NOORDWESTELIJK
Een sterk hogedrukgebied koos van maandag 22 tot en met donderdag 25 oktober positie in de buurt van Ierland. Samen met depressies boven het noordwesten van Europa kregen we een onstabiele noordwestelijke stroming voorgeschoteld en dit betekende een definitief einde aan de nazomerse temperaturen. Echt koud werd het overigens niet. Het kwik lag met 14 tot 15 graden op een iets te hoog niveau (normaal 12 tot 13 graden), maar de vele wind op dinsdag 23 en woensdag 24 oktober deed het uiteraard wel kouder aanvoelen. Maandag bleef het droog, maar later op dinsdag viel er wat regen en op woensdag trokken enkele buien/buitjes over.
TEMPERATUURDIP
Vrijdag 26 oktober nam een depressie, op weg van de Noordzee richting Estland het heft in handen. Op vrijdag was het bij tijden regenachtig en op zaterdag 27 oktober dienden zich vanaf de Noordzee enkele buien aan. Dat leverde in Sumar een aftapping op van 20 mm tegenover Boornbergum 7 mm. Op zondag 28 oktober deed een hogedrukgebied een duit in het zakje. Het werd een prachtige dag met flinke perioden met zon, het bleef droog en na een koude wintertijdstart (Siegerswoude -2,8 graad) werd het ’s middags 8 tot 9 graden. Een depressie van 985 hPa koerste op dinsdag 30 oktober vanuit het zuiden van Duitsland over onze omgeving naar het noordwesten. Dit exemplaar veroorzaakte op maandag vrij veel bewolking en een koude oostnoordoostenwind. Daardoor bleef de temperatuur steken op … 7 graden. Op dinsdag werd het iets zachter (maximaal 8 graden) maar met name in de ochtend en later in de avond viel er regen. Opeinde ving 10,1 mm op, Boornbergum 10 mm, Drachten-W 9,6 mm, Sumar 9,5 mm, Haulerwijk 8,3 mm en Siegerswoude 8,1 mm. De maand eindigde echter op woensdag 31 oktober met droog weer en het kwik krabbelde weer richting de normale waarde (11 tot 12 graden).
CIJFERS OKTOBER
DATA WeatherLink DRACHTEN-W
Tekst: Jelle Booi