WINTERS STUNTWERK IN EEN VEEL TE KOUDE FEBRUARIMAAND

IN VOGELVLUCHT

Februari was veel te koud, veel te droog en recordzonnig. Tjonge, wat kan het toch gek lopen. Sprokkel komt verklaren dat men hout en turf moet sparen. Een oeroude spreuk die waarheid werd. Niemand gaf nog iets voor de winter, maar de winter zag in de sprokkelmaand het licht en de kortemaand deed eindelijk het licht eens aan. Aan het begin van de maand vond een vingeroefening plaats, maar het échte werk deed zich natuurlijk aan het einde van de maand voor. In een rij van 9 vorstdagen ging het kwik in 4 nachten nog onderuit naar dik matige vorst en dinsdag 27 en woensdag 28 februari werden volwaardige IJSdagen. Onderuit ging ook de etmaaltemperatuur. Normaal is 2,8 graad, maar nu kwam er een gemiddelde uit de bus van 0,2 graad. Daarmee werd het de koudste februari sinds 1996 (-1 graad). Wat in december 2017 en januari niet lukte, lukte deze maand wel. En daar was ie dan, de zon. In groten getale wel te verstaan en wat een inhaalslag. Ze scheen 150 uren en dat was zelfs meer dan december en januari (88 uren) tezamen. Gebruikelijk is 85 uur. Aan het begin van de maand deden de regenmeters nog dienst, maar vooral in de tweede helft van de maand werden ze, tot opluchting van velen, werkloos. Er viel in deze maand dan ook niet meer dan 26,9 mm tegen normaal 61 mm.

VERKEERSONGEVALLEN

In de periode van donderdag 1 tot en met zondag 4 februari was het tamelijk onstabiel. De zon liet zich wel af en toe zien, maar er vielen ook enkele buien en deze exemplaren gingen dikwijls gepaard met hagel en (natte) sneeuw. Op donderdag 1 februari waren de lokale hagelbuien dusdanig heftig dat er gladheid optrad, waardoor er verschillende verkeersongevallen plaatsvonden. Gladheid deed zich ook voor op zaterdagochtend 3 februari. Een overtrekkende bui zorgde, geheel onverwacht, voor een (tijdelijke) witte wereld. In Siegerswoude ontstond zelfs een sneeuwdekje van 1 centimeter.

OPTIMISME

Haal de schaatsen maar uit het vet was zaterdag 3 februari een veelgehoorde kreet. Optimisme alom en waarom? Een hogedrukgebied boven Scandinavië ging op zondag 4 februari een huwelijk aan met een uitloper van een Azorenhogedrukgebied. Daardoor voltrok zich een overgang naar kouder c.q. vriesweer. De laagste temperatuur deed zich voor op woensdagochtend 7 februari. In Drachten-W ging het kwik onderuit naar –7,7 graad, Siegerswoude –7,6 graad, Rottevalle –7,4 graad, Opeinde –7,1 graad, Haulerwijk –6,7 graad, Boornbergum –6,5 graad en Sumar –6,4 graad. De ijsgroei bedroeg door de matige vorst enkele centimeters (voor de ijsbanen te weinig om op te schaatsen) en daar bleef het ook bij. Door instraling van de zon steeg de temperatuur overdag naar +2 tot +4 graden. Dooi en bovendien was het huwelijk geen lang leven beschoren. De twisten die er heersten leverden vanaf woensdagavond meer bewolking op, waardoor er een flinke tempering van de vorst optrad.

(GEEN) VORST

Van vrijdag 9 tot en met woensdag 14 februari was het licht wisselvallig winterweer. Op dinsdag 13 en woensdag 14 februari bleef het droog en was het vrij zonnig, maar op vrijdagavond 9 februari dwarrelde er soms wat hele lichte sneeuw naar beneden. In de nacht naar maandag en maandag overdag 12 februari trokken enkele buien met hagel en natte sneeuw over onze omgeving, echter in de nacht naar zondag 11 februari was de neerslag (3 tot 5 mm) vloeibaar. In de nachtelijke uren kwam het dikwijls tot vorst aan de grond en op waarnemingshoogte hooguit tot lichte vorst (Rottevalle op woensdagochtend 14 februari –2,9 graad), maar overdag (maximaal 7 graden) werd, door een vrij sterke zuiden- tot westenwind, de vorst als het ware de nek omgedraaid.

WITTE ZOOI

Een misse dag werd donderdag 16 februari. Een frontale storing, behorende bij een diepe depressie bij IJsland, veroorzaakte later in de nacht naar donderdag 1 tot 2 centimeter natte sneeuw. In de loop van de ochtend dooide die ‘troep’ snel weg en wat overbleef was veel bewolking en wat gemiezer. Pas in de namiddag kregen we de zon nog te zien.

LICHT WINTERS

Die heldere condities kwamen voor rekening van een hogedrukgebied en vormden de opmaat tot een eerste mooie periode. Van vrijdag 16 tot en met zondag 18 februari waren er (flinke) perioden met zon en bleef het droog. In de nacht en ochtend was het best fris (Haulerwijk en Siegerswoude op zaterdagochtend –3,2 graad), maar overdag liep het kwik op naar 6 tot 8 graden. Op maandag 19 februari was het even een vlekje (vrij veel bewolking) wegwerken, maar daarna volgde een prachtige tweede periode. Een hogedrukgebied boven Scandinavië zorgde van dinsdag 20 tot en met zaterdag 24 februari voor een licht winters weertype en grote amplitudes. ’s Nachts vroor het namelijk licht, lokaal matig, maar dankzij de koperen ploert werd het ’s middags +4 tot +6 graden.

ECHT WINTER

Echt waar en waarschijnlijk nog nooit vertoond. Hoezo, eind februari of we staan bijna aan het begin van de meteorologische lente? Een stevige winterinval was ophanden en op zondag 25 februari was het dan zover. De echte winter viel in. Vanuit het Hoge Noorden kreeg het Scandinavische hoog versterking en het zogenaamde gevormde poolhoog tot meer dan 1050 hPa breidde zich vervolgens uit tot over IJsland. Daardoor kon, vanuit het oosten, steeds meer arctische lucht over onze omgeving uitstromen. De temperatuur was dalende en kwam vooral op dinsdag 27 en woensdag 28 februari niet meer boven het vriespunt uit. ’s Nachts kelderde het kwik naar matige vorst en op woensdagochtend 28 februari mat Siegerswoude –9,2 graad, Haulerwijk –8,8 graad, Drachten-W en Rottevalle –8,7 graad, Opeinde –8,5 graad, Sumar –8,2 graad en Boornbergum –8 graden. Het ijs werd dikker en dikker en daardoor kon er op ondergelopen land en ondiepe plassen worden geschaatst.

DATA WeatherLink DRACHTEN-W

Tekst: Jelle Booi