DECEMBER 2021: WINTERWARMTE NA KOUDE KERST

December was een wat gekke maand. De eerste elf dagen waren duidelijk te koud, maar daarna volgde een zeer zachte periode. Juist met het begin van de astronomische winter (21 december) werd het opnieuw koud en tijdens de kerstdagen (vrij zonnige omstandigheden) kon er zelfs op landijs even geschaatst worden. Na de kerstdagen ging het roer drastisch om en belandde het kwik in de dubbele cijfers (datumrecords). Min, plus, min, plus, is gemiddeld? Nee, de plusjes waren toch in de meerderheid en zodoende eindigde de maand aan de iets te zachte kant. Het etmaalgemiddelde kwam uit op 4,3 graad tegen normaal 3,8 graad. De wintermaand was aan de te droge kant. Er viel 75,6 mm en dat is een tekort van 16 mm. Vorig jaar was het duidelijk te nat (117,2 mm). Deze maand telde maximaal 17 zonloze dagen. De rest van de dagen was het hemellichaam zeer productief en dat leverde een hoeveelheid op van 60 uren. Laat dat nou gelijk zijn aan het langjarige gemiddelde.

HERFSTWEER

De meteorologische winter startte met onvervalst herfstweer. Op woensdag 1 december bewoog een depressie, uitdiepend tot 970 hPa, zich over de Noordzee richting Denemarken. Dit exemplaar deed de naar west draaiende wind toenemen tot krachtig of hard, kracht 6 of 7. Verder maakte de regen in de loop van de ochtend plaats voor enkele buien waarbij windstoten optraden van 65 tot 75 kilometer per uur. Tussen de buien door klaarde het op en liep de temperatuur op naar 9 tot 10 graden.

WINTER?

Vanaf donderdag 2 december werd het met 3 tot 5 graden gevoelig kouder. Donderdag passeerde een sneeuw- en hagelbui en op vrijdagochtend 3 december daalde het kwik in Siegerswoude tot -1,6 graad. Winter? Dat beslist niet. Een rug van hogedruk zorgde donderdag nog voor zonnige perioden, maar kleinschalige depressies veroorzaakten van vrijdag 3 tot en met maandag 6 december veel bewolking waaruit met name in de nachtelijke uren wat regen of natte sneeuw viel.

SNEEUWDEKJE

Depressies bleven van woensdag 8 tot en met zaterdag 13 december het weerbeeld domineren. In de nacht van maandag 6 op dinsdag 7 december regende het behoorlijk en in het oosten van onze regio viel enkele uren (natte) sneeuw. Het leverde, zoals in Siegerswoude en Haulerwijk, zelfs een gebroken sneeuwdekje op. Regen en wat natte sneeuw vielen er ook in de nacht van dinsdag 7 op woensdag 8 december. Over beide nachten gerekend ving Ureterp 14,5 mm op. Overdag bleef het grotendeels droog. Naast de bewolking was er ook voldoende blauw aan de lucht en dat deed menigeen toch wel opfleuren. De wind maakte het jammer genoeg gevoelsmatig koud en koud was het zeker in de nacht van vrijdag 10 op zaterdag 11 december. In de vrij heldere en droge lucht kelderde de temperatuur in Siegerswoude naar -5,7 graad, Oudega -4,4 graad, Opeinde -4,3 graad, Sumar -3,7 graad, Haulerwijk -3,4 graad, Drachten-W -3,1 graad en Boornbergum -3 graden.

ANTIWINTER

Een depressie in de buurt van Schotland luidde met (mot)regen de binnenkomst in van zachte lucht. De temperatuur steeg naar een antiwinterse waarde van 9 tot 10 graden en tot en met zondag 19 december kwam daarin geen verandering. De depressie werd weliswaar ingewisseld voor een hogedrukgebied met een kerndruk van 1043 hPa, maar de aanvoer van zeer vochtige lucht bleef gegarandeerd. De zon zagen we dan ook niet of nauwelijks en uit het dikke wolkendek sijpelde regelmatig motregen. Nog een vervelende bijkomstigheid was de aanwezigheid van een dikke mistdeken op donderdag 16 december.

WINTERWEER

Hetzelfde hogedrukgebied bracht ook nog goed nieuws. Het systeem wandelde op maandag 20 december langs de oostkust van Engeland richting Nederland. Vervolgens werd er daarna koers gezet richting het oosten van Rusland. Al met al werden maandag 20, dinsdag 21 en woensdag 22 december prachtige winterdagen met veel zon en niet al te veel wind. In de nachten vroor het licht tot matig en op dinsdagochtend maten Opeinde en Siegerswoude -5,5 graad. Overdag werd het steeds kouder en woensdag bleef het zelfs de gehele dag vriezen. Zodoende was de eerste IJSDAG een feit.

REGEN

Donderdag 23 en vrijdag 24 december lag de situatie er heel anders voor. Een minidepressie op de Noordzee deed het geleidelijk opwarmen tot 8 graden. Voordat die waarde werd bereikt viel er op de vroege donderdagochtend bij een temperatuur van het vriespunt eerst wat ijsregen. Het KNMI vaardigde in allerijl code oranje uit voor ijzel, maar met de gladheid viel het reuze mee. Voor de rest was het regen wat de klok sloeg en Opeinde registreerde 14,2 mm, Boornbergum 14 mm, Sumar 13,6 mm, Siegerswoude 13,5 mm, Ureterp 13mm, Drachten-W 12,9 mm en Haulerwijk 11,9 mm.

KOU-INVAL

Een hogedrukuitloper op de Noordzee zorgde in de nacht van vrijdag 24 op zaterdag 25 december voor een ware kou-inval. Het kerstweekeinde (koudste sinds 1996) verliep dan ook in winterse sferen en ondanks een overvloed aan zon bleef het kwik ’s middags steken op -1 graad. Lekker koud en in de nacht van zaterdag 25 op zondag 26 december was het zelfs vet koud. Siegerswoude meldde -7,7 graad, Haulerwijk -7,4 graad, Oudega -7,3 graad, Opeinde -7,1 graad, Sumar -7 graden, Drachten-W -6,6 graad en Boornbergum -6,5 graad. Helaas nam de uitloper van hogedruk snel de benen richting Rusland. De koude lucht werd snel teruggedrongen, maar dit proces ging pas op zondagavond gepaard met een toename van de bewolking. Daaruit motregende het maandagochtend 27 december wat en u raadt het al: opnieuw werd code oranje wegens ijzel van stal gehaald, maar ook nu viel het met het extreme weer best mee.

HET LAND UIT

De slotweek van deze maand/jaar had weinig meer met winter te maken. Met dooimist en 3 graden stribbelde de kou op maandag 27 december nog even tegen, maar vanaf dinsdag 28 december was het verzet definitief gebroken. De winter ging het land uit en vervolgens kwam een zeer zachte stroming op gang. Dat leverde donderdag 30 en vrijdag 31 december temperaturen op van 12 tot 13 graden. Veel te hoog voor de tijd van het jaar (normaal is 6 graden), maar we kochten er niks voor. Frontale storingen stortten namelijk (mot)regen over onze hoofden uit.

DATA WeatherLink DRACHTEN-W

Tekst: Jelle Booi