WINTER 2021/2022: SNEL VERGETEN
IN VOGELVLUCHT
De winter van 2021/2022 (december 2021, januari en februari) was veel te zacht, veel te nat en de zonneschijn was vrij normaal. En weer wou het niet lukken met het winterweer. De voorspellingen, gedaan in november, waren (zeer) hoopvol, maar de atmosfeer dacht daar heel anders over. De kerstdagen werden nota bene de koudste van de hele winter en heel even kwam het nog tot schaatsijs. Maar dat was het dan ook. Voor de rest was de winter onvindbaar, was het knudde met een rietje en met westen- tot zuidwestenwinden werd de winter ver weggeblazen. Alle drie maanden werden te zacht en het verschil in afwijking was oplopend. Zo kende december een overschot van 0,5 graad, januari +2 graden en februari +2,7 graad. Het etmaalgemiddelde over de drie maanden kwam uit op 5,2 graad tegen normaal 3,5 graad.
Oplopend waren ook de neerslagtotalen waarbij februari met 145,5 mm de kroon spande. Dankzij dit hoog getal werd ook het seizoen aan de veel te natte kant. Het regiototaal bedroeg 299,6 mm. Gewoonlijk is 238,6 mm. Vorig seizoen viel er 258,1 mm en het seizoen daarvoor maar liefst 308,6 mm.
Velen vonden het maar een donkere winter, maar dat viel best mee. Het totaal lag op 226 uren en dat is een bescheiden overschot van 10 uren. Vorig seizoen werd er een totaal berekend van 220 uren.
HET GLOBALE WEERBEELD
DECEMBER 2021
De maand december ging de boeken in met een wisselend karakter. Dat wil zeggen: dan was het weer veel te zacht, dan was het weer veel te koud. Op woensdag 1 december was het nog onvervalst herfstweer waarbij de temperatuur opliep naar circa 10 graden. Daarna werd het met 3 tot 6 graden kouder en in de periode tot en met zaterdag 11 december viel er naast de regen ook weleens wat natte sneeuw. In het oosten van deze regio leverde dat in de nacht naar dinsdag 7 december zelfs een gebroken sneeuwdekje op.
Van zondag 12 tot en met maandag 20 december was het erg zacht, maar daar konden we niet echt van profiteren. De zon zagen we namelijk nauwelijks en er viel regelmatig een vieze motregen.
Nee, dan het winterweer wat zich vanaf dinsdag 21 december aandiende. De aanwezigheid van de zon maakte er een heerlijk weertype van en dat was goed voor lijf en leden. Koud was het wel. In de nacht van zaterdag 25 op zondag 26 december vroor het in Siegerswoude -7,7 graad. De matige vorst maakte het mogelijk dat er op landijs geschaatst kon worden.
Na de kerstdagen ging de winter alweer het land uit en keerde het o, zo verfoeide weertype met veel bewolking, af en toe regen en (record)hoge temperaturen (Boornbergum op donderdag 30 december 13 graden en Sumar op vrijdag 31 december 12,8 graad) terug.
JANUARI 2022
Voor de winterliefhebbers werd januari een maand om gauw te vergeten. Hogedrukgebieden die voor winterweer moesten zorgen waren er wel, maar de winterlocatie Scandinavië werd nimmer bereikt. De systemen lagen ten zuiden en ten westen van ons en door met de klok meedraaiende winden betekende dat een constante aanvoer van (zeer) zachte lucht uit diezelfde richtingen. Er sneuvelden datumrecords en op zaterdag 29 januari noteerde Drachten-W 11,7 graad. Op zaterdag 1 en zondag 2 januari hadden Boornbergum en Siegerswoude respectievelijk 13 en 12,3 graad. Vriezen deed het nauwelijks en het aantal vorstdagen kwam niet verder dan 2 tot 5. Op maandagochtend 10 januari registreerde Opeinde -2 graden.
Veel regen viel er op zondag 2 januari (Boornbergum 30 mm) en van vrijdag 7 tot en met zondag 9 januari (Drachten-KNMI 24,3 mm). Voor het overige waren de hoeveelheden niet al te groot en de maand eindigde dan ook aan de iets te droge kant. Er viel 79,6 mm tegen normaal 82 mm. Waar we ook een klein gebrek aan hadden was de hoeveelheid zonneschijn. De koperen ploert scheen 62 uren tegen gebruikelijk 65 uren.
FEBRUARI 2022
Februari bracht ook weinig winterweer. In het weekeinde van 12 en 13 en 26 en 27 februari was er invloed van een hogedrukgebied. Prompt was het schitterend weer en tijdens de heldere nachten dook het kwik even onder het nulpunt. Siegerswoude meldde op zaterdagochtend 12 februari -2,4 graad en op zaterdagochtend 26 februari mat
Boornbergum -2 graden.
Voor de rest van de maand was het huilen met de pet c.q. zuidwester op. Die attributen waren wel nodig. De pet om het enigszins droog te houden, want er viel toch een partij regen. Van 1 tot en met 11 februari scoorde Boornbergum 66 mm tegen Sumar 43,2 mm. Bijzonder nat was het ook van 15 tot en met 21 februari. Boornbergum ving 88 mm op tegenover Ureterp 60,5 mm. Tussentijds werd er ook het niet nodige opgevangen en daardoor werd er een maandtotaal berekend van 145,5 mm. Nog natter waren de edities van 2002 en 2020 met respectievelijk 155,8 en … 169,8 mm.
De zuidwester kon ook niet gemist worden. Onder invloed van een westelijke stroming en daardoor goed ontwikkelde depressies werd het een echte waaimaand. Hoogtepunt deed zich voor op vrijdagavond 18 februari. Na Dudley deed Eunice de zuidwestenwind, later westenwind toenemen tot een heuse storm. De veel schade aanbrengende windstoten bereikten een kracht van maar liefst 90 tot 120 kilometer per uur.
VERGELIJKINGEN
Compleet antiwinters. Normaal gesproken telt het winterseizoen 36 vorst- en 9 ijsdagen. Nu lag het aantal op … 23 en 3 dagen. Sneeuw werd gesignaleerd op 9 dagen tegen normaal 19. Het hagelde op 12 dagen, terwijl dat volgens de regels 11 maal hoort voor te komen. Onweer werd niet gehoord, terwijl dit tweemaal behoort voor te komen. Op 69 dagen viel er (enige) regen tegen gebruikelijk 60.
CIJFERS WINTER
LENTE 2022: ZONNIG MET AFWISSELEND DROOG EN NAT WEER
IN VOGELVLUCHT
De lente van 2022 had een vrij normale temperatuur, echter de neerslag lag ruim ONDER normaal en het aantal uren zon juist BOVEN normaal. Het voorjaar sloeg helemaal niet zo’n gek figuur. Zeker de elementen neerslag en zon scoorden een dikke plus. We beleefden de zonnigste maartmaand ooit en in april en mei zette de activiteit voort. In totaal scheen ze 703 uren en daarmee werd het erepodium oftewel een derde plaats behaald. De lente van 2011 scoorde 709 uren aan zonneschijn en onbetwiste topper blijft 2020 met … 787 uren.
De neerslag maakte rare bokkensprongen. In maart was het kurk- en recorddroog, maar daarna volgde een zeer natte eerste decade van april. Het vervolg was opnieuw zeer droog, maar vanaf 19 mei werd die weer een halt toegeroepen. Al met al kwam het regiototaal uit op 117,8 mm tegen normaal 168 mm. Vorig jaar viel er 240,1 mm en in het voorjaar van 2020 kwam het totaal niet verder dan … 70,9 mm.
De temperatuur had een fraaie verdeling. Maart was te zacht, april iets te koud en mei was vrij normaal. Gemiddeld genomen kwam er een gemiddelde uit de bus van 9,7 graad. Gebruikelijk is 9,5 graad.
HET GLOBALE WEERBEELD
MAART 2022
Februari bracht regen, regen en nog eens regen. Echter maart gooide het over een andere boeg. De lentemaand toverde een nieuw neerslagrecord uit de hoed. Het regiototaal kwam niet verder dan 6 mm. Het oude record dateerde uit maart 2011 met 8,1 mm.
De maand werd tevens recordzonnig. In 2014 scheen de zon 209 uren, maar nu kwam het totaal uit op 243 uren. Verantwoordelijk voor het kurkdroge en zeer zonnige weer waren de aanwezigheid van diverse hogedrukgebieden. Velen hadden deze systemen in januari en februari gewenst. In dat geval zou het wintervertier groot zijn geweest, maar nu was het de spreekwoordelijke mosterd na de maaltijd. Toch kwam het nu ook vele malen tot vorst. In totaal dook het kwik tienmaal onder het vriespunt en op maandagochtend 7 maart noteerde Oudega -3,7 graad.
Warmte was ook even aan de orde en de warme grens van twintig graden werd tweemaal overschreden. Op dinsdag 22 en woensdag 23 maart registreerde Drachten-W 21,8 en 22,5 graad. Aan het einde van de maand werd het kouder en op donderdag 31 maart werd het niet warmer meer dan 2 tot 3 graden. Een frontale storing veroorzaakte tevens 2 tot 7 centimeter natte sneeuw. Ondanks deze, toch wel opmerkelijke, winterse situatie konden we terugzien op een formidabele maand.
APRIL 2022
April had verschillende soorten weer in de aanbieding. Het sneeuwdek van 2 tot 7 centimeter smolt op vrijdag 1 april grotendeels weg. Verder viel er tot en met zondag 3 april plaatselijk een (winterse) bui en noteerde Siegerswoude op zaterdagochtend 2 en zondagochtend 3 april -3 en -3,6 graad.
Na deze winterse situatie kondigde zich de herfst aan. Tot en met zondag 10 april passeerden diverse regen(buien) waarvan sommige met hagel en natte sneeuw. Haulerwijk mat in totaal 64,2 mm tegenover Sumar 44 mm. Bovendien stond er dagelijks een flinke woeier en op donderdag 7 april waren er windstoten van 75 tot 100 kilometer per uur actief.
De herfst maakte vanaf maandag 11 april plaats voor degelijk lenteweer en die periode duurde voort tot en met zaterdag 23 april. Het bleef (vrijwel) droog en er waren tevens flinke perioden met zon. Drachten-W tekende van zondag 17 tot en met zaterdag 23 april zeven warme dagen op en op tweede paasdag (maandag 18 april) werd het aldaar 22,9 graad. Van een warme dag was ook sprake op dinsdagmiddag 12 april. Drachten-W registreerde 21,6 graad tegen Sumar 19,8 graad. Door de zeer heldere condities waren de nachten aan de koude kant. Op maandagochtend 11 en op zondagochtend 17 april (eerste paasdag) boekte Siegerswoude respectievelijk -1,6 en 0,8 graad.
Koud was het ook tijdens de laatste week van deze maand. De temperatuur kwam namelijk niet verder dan 10 tot 14 graden.
MEI 2022
Ook de maand mei had genoeg variatie in de aanbieding. Het kon verhipte koud zijn, maar er werden ook een aantal zomerse dagen geregistreerd. De droogte bepaalde het weergebeuren en kreeg in de media veel (te veel en onnodig) aandacht. De soms vele wind deed het flink stuiven, echter vanaf donderdag 19 mei ging het roer om en viel er eindelijk weer eens regen van betekenis.
De combinatie koud/warmte leverde in deze bloeimaand een gemiddelde etmaaltemperatuur op van 13,4 graad tegen gebruikelijk 13 graden. De temperaturen liepen uiteen van -0,8 graad in Siegerswoude op zondagochtend 1 mei tot 27,1 graad in Drachten-W op dinsdag 17 mei. Overigens noteerde hetzelfde station ook op zondag 15, maandag 16, woensdag 18 en donderdag 19 mei zomerse dagen.
De flora en fauna brulden om water en regen kwam er. In Sumar zelfs meer dan dat ze konden hebben, want op donderdagmiddag 19 mei begonnen straten aldaar te overstromen. De buien die voor de rest van de maand vielen, zorgden voor grote neerslagverschillen. Zo ving de Sumarder regenmeter over de gehele maand 79,2 mm op, maar kwam Drachten-W niet verder dan 48,2 mm. Het regiototaal kwam uit op 55,8 mm en ten opzichte van normaal was dat 5,5 mm te weinig.
VERGELIJKINGEN
In z’n totaliteit werden er 23 warme dagen (temperatuur 20 graden of meer) en 6 zomerse dagen (temperatuur 25 graden of meer) geteld. Gebruikelijk zijn 18 en 6. Een temperatuur van 30 graden of meer werd niet waargenomen en gewoonlijk hoort dat eenmaal voor te komen.
Wat betreft de winterelementen ... het aantal vorstdagen bedroeg 16 tegen normaal 12. Het sneeuwde op 4 dagen en dat is 1 minder dan gebruikelijk. Onweer werd gehoord op 1 dag tegenover normaal 6. Het aantal regendagen lag op 40 en dat had 52 moeten zijn.
CIJFERS LENTE
ZOMER 2022: VEEL ZONNESCHIJN, HITTE EN DROOGTE
IN VOGELVLUCHT
De zomer van 2022 was veel te warm, veel te droog en veel te zonnig. De zomer heeft een goede indruk achtergelaten. Het begin van juni was niet al te best, maar daarna werd het steeds warmer. Juli kenmerkte zich door een sterk wisselend weerbeeld en de beste maand werd augustus met een temperatuurverschil van bijna 2 graden. De gemiddelde etmaaltemperatuur over juni, juli en augustus kwam uit op 18,1 graad en ten opzichte van normaal is dat een winst van 0,9 graad. Met die 18,1 graad werd een hoge score bereikt, echter een record betrof het niet. De snoeihete zomer van 2018 scoorde 18,6 graad, die van 2003 18,5 graad en in 2019 lag het gemiddelde op 18,4 graad.
Over de zomer van 2018 gesproken. Het neerslagtotaal kwam toen niet verder dan 140,8 mm en ook nu was het droog. Er viel 146,3 mm tegen gewoonlijk 259,9 mm. De droogte was duidelijk zichtbaar in de natuur. Bruin wordende grasbermen/perken en vroege val van groene bladeren en onrijpe vruchten.
In juli was de zonneschijn vrij normaal, maar de maanden juni en zeker augustus waren zeer zonnig. Logisch dat ook de zomer als geheel veel te zonnig was. De zon scheen 776 uren en dat is een winst van 145 uren. Voor een seizoen met nog meer zonneschijn moeten we teruggaan naar 1976. Toen was het hemellichaam 842 uren zichtbaar.
HET GLOBALE WEERBEELD
JUNI 2022
De maand juni was te verdelen in twee helften. In de eerste helft was het vrij onbestendig. Door de onstabiliteit kwamen er buien tot ontwikkeling en op woensdag 1 juni noteerde Sumar meteen 10,2 mm. Op woensdagmiddag/avond 8 juni ving Sumar 21,7 mm op. Een schijntje vergeleken met de pinksterdagen. Zondag 5 juni begon nog droog, maar in de avond begon het flink te regenen. Ook op tweede pinksterdag (maandag 6 juni) was het af en toe erg nat en dat was ook af te leiden uit de neerslagcijfers. Drachten-KNMI had een hoeveelheid van 44,9 mm tegen Boornbergum 34 mm.
In de tweede helft van de maand kwam de zomer op gang. Het ging weliswaar in etappes, want een aantal prachtige dagen met veel zonneschijn werden afgewisseld door dagen met afkoeling in de vorm van enkele buien (Opeinde vrijdag 24 juni 13,2 mm). Al met al kon de waarnemer in Drachten-W 10 zomerse dagen inboeken. In het open veld bleef het aantal beperkt tot 4. De warmste dag van de maand werd donderdag 23 juni. Het werd overal tropisch warm en Drachten-W noteerde 34,1 graad tegenover Sumar 30,4 graad.
JULI 2022
Juli ging onze herinnering in als een maand met veel zon en hoge temperaturen. Inderdaad was het dikwijls warm en zonnig, maar ten opzichte van normaal viel het bitter tegen. Zo scheen de zon 216 uren en dat is … een tekort van 5 uren. Met de gemiddelde etmaaltemperatuur viel het ook tegen. Hoewel de maand 1 tot 4 tropische dagen en 6 tot 8 zomerse dagen telde, kwam die uit rond normaal. Het gemiddelde bedroeg 18,1 graad tegen gebruikelijk 18 graden. De hooimaand kende één thermische uitschieter, namelijk dinsdag 19 juli. Het werd een snikhete dag met in Drachten-W 39,2 graad tegenover Sumar 34,6 graad.
De neerslag was een ander verhaal. Het gras was niet meer zo groen als in juni. Oorzaak was natuurlijk de droogte/referentiegewasverdamping. In totaal viel er 40,7 mm. Gebruikelijk is 76,6 mm. Een negatief verschil van 49,1 mm en de verdamping (102 mm) maakte het verschil alleen maar groter. Deze maand kende slechts 2 natte perioden en wel die van woensdagavond 20 tot en met donderdagavond 21 juli (Boornbergum 21 mm) en zondag 31 juli (Sumar 18,8 mm).
AUGUSTUS 2022
De maand augustus werd een échte zomermaand. Wat een topper. Diverse hogedrukgebieden zorgden voor veel zon, weinig neerslag en hoge temperaturen. De zon draaide overuren en hoe. Ze scheen maar liefst 293 uren. Normaal is 205 uren. Het werd de zonnigste augustusmaand sinds 1975. Destijds verschenen er 298 uren op de teller.
Veel zon betekent weinig neerslag en met het ontbreken van het nodige vocht had de natuur het knap lastig. Logisch natuurlijk. Normaliter dumpen de augustusbuien 93,5 mm in de opgestelde regenmeters, maar nu viel er niet meer dan 28,7 mm. We moeten teruggaan naar augustus 2003 (25,7 mm) om een droger exemplaar te vinden.
En dan de temperatuur. De zonaanbidders waren blij, maar de hittehaters hadden het zwaar te verduren. Het aantal zomerse dagen bedroeg in Drachten-W 20 tegenover Sumar 12. De getallen van de tropische dagen liepen uiteen van 8 in Drachten-W tot 5 in Sumar. Hitte genoeg en de gemiddelde etmaaltemperatuur (19,7 graad) leverde een derde plaats in de eindrangschikking op. Ongenaakbaar blijft 1997 met 20,8 graad en de oogstmaand van 2020 scoorde 20,1 graad.
VERGELIJKINGEN
Het aantal warme dagen (temperatuur boven 20 graden) bedroeg maar liefst 83 en dat is 15 meer dan normaal. Er werden 38 zomerse en 14 tropische dagen (temperatuur boven 30 graden) geteld tegen normaal respectievelijk 27 en 7.
Op 10 dagen werd de donder gehoord en dat is 6 minder dan normaal. Een negatieve afwijking gaf het aantal regendagen: 43 tegenover normaal 58.
CIJFERS ZOMER
HERFST 2022: WEINIG TE KLAGEN
IN VOGELVLUCHT
De meteorologische herfst van 2022 was veel te zacht, zeer zonnig en aan de iets te natte kant. Het najaar legde een prima prestatie op de mat. In september was de temperatuur normaal, maar in oktober en november was het veel te zacht. Logisch dat ook de herfst als geheel veel te zacht uitviel. Het etmaalgemiddelde werd bepaald op 11,9 graad tegen normaal 10,7 graad. Een winst van 1,2 graad en het was een winst die er mocht zijn, want er werd een derde plek in de eindrangschikking gehaald. Onbetwiste koploper blijft de herfst van 2006 met 13,4 graad gevolgd door 2014 met 12,3 graad. Een derde plek was ook weggelegd voor het aantal uren zonneschijn. In 2018 scheen ze 443 uren en in 2016 429 uren. Nu werd er een totaal berekend van 427 uren. Gebruikelijk is 336 uren. Een overschot van maar liefst 91 uren.
De neerslag kwam aan de iets te natte kant van de normale (257,8 mm) streep uit. Er viel 267,8 mm. Het najaar kende een mooie verdeling. Zo was september veel te nat, november iets te nat, terwijl oktober aan de veel te droge kant was.
HET GLOBALE WEERBEELD
SEPTEMBER 2022
Het begin van september stond volledig in het teken van de nazomer en Drachten-W tekende zelfs een derde hittegolf op. De hoogste temperatuur werd bereikt op maandag 5 september. Drachten-W mat 32,5 graad tegen Sumar 29,7 graad.
Vanaf dinsdag 6 september werd het minder warm, maar tot en met woensdag 14 september verbleef de middagtemperatuur boven 20 graden. Wel werd het onbestendiger en de regen waar de natuur zo naar snakte, die kwam er. Op donderdag 8 september was het raak en een actief regen- en onweersgebied veroorzaakte in Opeinde 35,2 mm. Drachten-W tapte 20,1 mm af.
De tweede helft van de maand kon gekarakteriseerd worden als kil en zeer nat. Er viel een dusdanige hoeveelheid aan regen dat iedereen er alweer schijtziek van was. De maand werd dan ook veel te nat, want het totaal bedroeg 121,6 mm tegenover normaal 86,3 mm. Met name de laatste week van de maand was het veel te koud (13 tot 16 graden) en ook de nachten gaven lage temperaturen. In de nacht naar woensdag 21 september registreerde Boornbergum 3 graden. In de nacht naar donderdag 29 en in de nacht naar vrijdag 30 september koelde het in Siegerswoude af naar 3,3 en 2,8 graad.
OKTOBER 2022
De maand oktober was een zeer simpele maand. Depressies bevonden zich meestal op de Atlantische Oceaan en hogedrukgebieden ten oosten van ons. Tussen deze twee systemen stond een zuidelijke stroming met aanvoer van (zeer) zachte lucht. In de nacht naar dinsdag 11 oktober koelde het in Boornbergum af tot 3 graden, maar voor het overige was er sprake van hoge temperaturen. Normaliter heeft de temperatuur in de wijnmaand een dalende tendens, maar nu werd het juist zachter en zachter. Aan het einde van de maand werden nog 4 warme dagen opgetekend en sommige stations noteerden dagrecords. De hoogste temperatuur registreerde Opeinde op donderdag 27 oktober, namelijk 20,6 graad. Die warme dagen zorgden voor het sterk oplopen van de gemiddelde etmaaltemperatuur. De derde decade werd dan ook de warmste ooit gemeten en de maand als geheel werd (ruim) twee graden te zacht. Het gemiddelde bedroeg 12,9 graad. Eenzelfde waarde had oktober 2017 en al met al betekende het een vierde plaats in de eindrangschikking.
Behalve hoge temperaturen was er ook veel zonneschijn, maar daar zagen we dit jaar niet van op. De zon scheen 152 uren en dit betekende een top 10-notering. De depressieactiviteit stond deze maand op een laag pitje en daardoor kwam het totaal niet verder dan 56 mm. Gebruikelijk is 88 mm.
NOVEMBER 2022
November liet zien dat het een echte overgangsmaand betrof. Een overgang van warm naar koud. De gemiddelde temperatuur over de eerste tien dagen bedroeg ruim 11 graden (bijna 3 graden te zacht) en alleen in 2015 was deze decade nog zachter. De hoogste temperatuur werd gemeten op dinsdag 1 november. Boornbergum noteerde 17 graden. Over het algemeen bleven de temperaturen te hoog voor de tijd van het jaar, echter aan het einde van de maand werd het geleidelijk kouder. En ook van zaterdag 19 tot en met maandag 21 november deelde de winter een speldenprik uit. Overdag werd het niet zachter dan 3 graden en op zondagochtend 20 november maten Boornbergum en Siegerswoude -3,9 graad.
Herfststormen bleven uit, maar toch kon het soms nog flink waaien. Op dinsdag de eerste traden windstoten op van 60 tot 75 kilometer per uur. Op donderdag 17 november waren die maximaal 60 kilometer per uur.
Dankzij enkele natte perioden was de maandhoeveelheid (90,2 mm) van de regen aan de hoge kant. Nat was het van 1 tot en met 10 november (gemiddeld 41 mm) en ook de hoeveelheid van dinsdag 15 tot en met vrijdag 18 november (Siegerswoude 40,5 mm) mocht er zijn. Nat was het tevens op zondag 27 en maandag 28 november (Opeinde 10,6 mm).
VERGELIJKINGEN
Het aantal dagen boven de twintig graden bedroeg 19 en dat is 4 meer dan gebruikelijk. Er werden 7 zomerse dagen (25 graden of hoger) geteld, terwijl dit driemaal behoort voor te komen. Op 3 dagen werd zelfs de tropische grens van 30 graden overschreden en dat is 2 meer dan normaal. Onweer manifesteerde zich op 5 dagen en dat is overeenkomstig normaal. Het aantal regen- en vorstdagen lag op respectievelijk 65 en 3 tegenover normaal 63 en 5.
CIJFERS HERFST